یک بام و دوهوای خودروسازان در ایران

بیانیه ایران خودرو با اظهار تاثر و تاسف از این‌که موجب تکدر خاطر رهبر فرزانه انقلاب شده تعهد داد با بازنگری در راهبردها و رویکردهای اجرایی در جهت تحقق منویات معظم‌له و رضایت خاطر مردم از محصولات خود، تلاشی جهادی را بیش از پیش سرلوحه اقدامات خود قرار دهد.

سایپایی‌ها نیز تولید اقتصادی حتی در شرایط تحریم را به عنوان راهکار خود مورد توجه قرار دادند. دو خودروساز کشور تلاش کردند به نوعی پاسخ انتقادهای صورت گرفته بابت حمایت های بی چون و چرا از خود را بدهند.

این در حالی است که دو سال قبل عبدالناصر همتی وقتی در جمع اعضای اتاق بازرگانی از خودروسازی انتقاد کرد پاسخ متفاوتی از فعالان زنجیره خودروسازی شنید.

مهرماه ۹۸ عبدالناصر همتی رییس کل سابق بانک مرکزی در دیدار با اعضای اتاق بازرگانی ایران با انتقاد از خودروسازان، آنها را فشل خواند.

در آن مقطع زمانی کشمکشی میان بانک مرکزی و فعالان زنجیره خودروسازی در ارتباط با تامین مالی خودروسازان از مسیر شبکه بانکی وجود داشت. بانک مرکزی  مقرر کرده بود ۴ هزار میلیارد تومان به صورت ریالی و بیش از ۸۴۰ میلیون یورو به صورت ال سی خارجی به خودروسازان داده شود تا پس از یک سال این مبلغ یا به صورت ارزی یا به صورت ریالی پس داده شود. اما خودروسازان اعلام کردند حاضر به پذیرش ریسک تغییر نرخ ارز در سال آینده نیستند.

همتی در آن جلسه این سوال را مطرح کرد:” این فرآیند را تا کجا باید ادامه دهیم؟ تا صحبتی هم می‌کنیم می‌گویند این همه کارگر داریم و اگر آسیب ببینیم بحران ایجاد می‌شود. تا کی می‌خواهیم این خودروسازی فشل را ادامه دهیم؟ بانک مرکزی چرا باید تاوانش را بدهد؟ به ما می‌گویند شرایط حساس است. چهل سال است که همین حرف را می‌زنند و می‌گویند به خودروسازان کمک کنید. چه زمانی می‌خواهد این شرایط درست شود؟ چه زمانی این رویه باید اصلاح شود؟”

جالب اینکه عکس امروز پاسخ های آن زمان بسیار تند بود و با قبول انتقاد همراه نبود، احمد نعمت بخش رییس انجمن خودروسازان با انتقاد از سخنان همتی این سوال را مطرح کرد اگر خودروسازی کشور تعطیل شود بانک مرکزی می تواند حدود ۱۵ میلیارد دلار هزینه ارزی واردات خودرو را تامین کند.

او افزود: ظاهرا آقای همتی نمی‌داند خودروسازان سرکوب مالی شده‌اند و محصولاتشان را با زیان می‌فروشند. پس از دبیر انجمن خودروسازان، داوود میرخانی رشتی، مشاور انجمن نیز با انتقاد از اظهارات رئیس کل بانک مرکزی علیه خودروسازی گفت: بانک مرکزی می‌گوید خودروسازی فشل است، مگر خودش فشل نیست؟

رضا رحمانی وزیر وقت صمت در پاسخ به سخنان رییس کل سابق بانک مرکزی نیز گفت نمی‌توانم و حق هم ندارم که این صنعت را تعطیل کنم و در عین حال باید به فکر ترمیم آن باشم.

خودروسازان و حلقه حامیان آنها دو سال پیش به این هشدارها واکنشی جواب دادند تا امروز مخاطب انتقاد عالی ترین مقام کشور قرار بگیرند.

اما به نظر اگر به نکته دو سال پیش توجه می کردند امروز با این سطح از انتقاد روبرو نمی شدند دو سال پیش گفته شد رویه ها باید اصلاح شد در غیر این صورت در همیشه بر این پاشنه می چرخد امروز نیز نکته همین است برای ارتقای کیفیت رویه های حاکم بر صنعت باید اصلاح شود، رقابتی شدن بازار، کنار رفتن مدیریت دولتی از خودرو سازی و کنار گذاشتن حمایت های اعتباری بدون هدف می تواند گام نخست باشد.