یوان به جای دلار/ یارکشی چین از عربستان علیه اقتصاد آمریکا

به گزارش ایماخبر، امروز ششمین سالگرد توافق تاریخی کاهش تولید نفت موسوم به اوپک پلاس است که طی آن اعضای اوپک و ۱۰ کشور تولیدکننده نفت غیر اوپکی برای مدیریت بازار نفت دور یک میز نشستند.

توافقی که در موقعیت‌های مختلف در بازار نفت توانست قیمت‌ها را تقویت کند و یا با اختلاف نظر مانند آنچه در اوایل سال ۲۰۲۰ میلادی رخ داد، جهان را در نفت غرق کرده و قیمت طلای سیاه را منفی کند. اما این توافق علاوه بر آنکه بر قیمت‌ها و نحوه و اندازه تولید نفت تاثیر گذار بود یک اثر بزرگ‌تر نیز داشت.

همراهی عربستان با روسیه در این توافق اولین زمزمه‌ها برای فروپاشی توافق پترودلار بین آمریکا و عربستان را به صدا درآورد. اختلاف عربستان و آمریکا بر سر سرنوشت اوپک و همچنین بازارهای جهانی نفت خام ساختار پترو- دلار (نفت عربستان به عنوان پشتوانه دلار آمریکا) را که از دهه ۸۰ میلادی بنا شده، به خطر انداخت و حالا با ورود چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ دنیا برای خرید نفت عربستان با یوان، فروپاشی هژمونی دلار در بازارهای جهانی بیش از هر زمان دیگری نزدیک است.

هژمونی دلار در جهان از زمانی که به عنوان قدرت اصلی بازارهای مالی بعد از جنگ جهانی دوم مطرح شد، تا به امروز با فراز و فرودهایی همراه بوده، اما هر بار به وسیله‌ای این هژمونی بازتولید شده و به حیات خود تا به امروز ادامه داده است. یکبار طلاهای فدرال رزرو به کمک دلار آمد و آن را قدرت اول کرد و بار دیگر نفت عربستان پشتوانه این ارز جهان‌شمول شد و با تعریف پترو-دلار آن را نجات داد. اکنون اما از گوشه و کنار صدای ترک برداشتن پترو- دلار یا همان توافق عربستان و آمریکا به گوش می‌رسد.

اختلاف آمریکا و عربستان در سال‌های اخیر از پشت درهای بسته به سرخط خبرها رسیده است. از تهدید روسای جمهور آمریکا برای افزایش تولید نفت و کاهش قیمت‌ها گرفته تا بی تفاوتی عربستان به پیام‌های آمریکا در بازار نفت همگی باعث شده تا ادامه حیات پترودلار در هاله‌ای از ابهام باشد.

با توجه به این اختلافات در سال‌های اخیر همواره چین از عربستان خواسته تا یوان را به عنوان ارز مرجع برای صادرات نفت به چین در دستور کار قرار دهد. سال گذشته نیز عربستان و چین اعلام کردند که بخشی از صادرات نفت این کشور به چین با ارز یوان انجام خواهد شد. حالا با سفر رییس جمهوری چین به عربستان، به نظر می‌رسد این توافق گام به گام به اجرا نزدیک می‌شود.

شی جین پینگ رئیس جمهور چین روز جمعه به رهبران کشورهای عربی حوزه خلیج فارس گفت که چین خواستار خرید نفت و گاز با استفاده از ارز یوان است. پکن به دنبال افزایش اعتبار واحد پولی خود در سطح بین‌المللی است و با این اقدام می‌تواند تسلط دلار آمریکا بر تجارت جهانی را تضعیف کند. این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که می‌تواند سایر مشتریان آسیایی نفت عربستان را هم به سمت فاصله گرفتن از دلار در معاملات هدایت کند که به معنای حذف دلار از حدود ۳۰ درصد معاملات نفتی جهان خواهد بود.

اکنون حجم بزرگی از خرید نفت از سوی کشورهای آسیایی انجام می‌شود و ممکن است آن‌ها نیز به دنبال چین، معامله با عربستان را به یوان انجام دهند و این موضوع قطعاً می‌تواند دلار را زمین زده و هژمونی دلار را در جهان به خطر بیندازد. از همین رو، آمریکا در مقابل پیمان‌های پولی دو یا چندجانبه مقاومت زیادی می‌کند.

با این حال اگر این موضوع عملیاتی شود، به معنای خروج ۳۵ درصد دلار از بازار است، زیرا ۳۵ درصد مبادلات جهانی را چین انجام می‌دهد و اگر ۳۵ درصد دلار از بازار خارج شود، اساس اقتصاد آمریکا دچار تزلزل و مشکل خواهد شد. زمانی در سیستم برتون وودز، پشتوانه دلار، طلا بود، اما اکنون این موضوع درست نیست و تمام تمرکز بر پترودلار است.

بنابراین با این اتفاق، اقتصاد آمریکا زمین خورده و این کشور قادر نخواهد بود که اقتصاد اول دنیا باقی بماند. نکته مهم دیگر آن است که در صورتی که ریاض دلار را که ارز اصلی ذخیره دنیاست از معاملات نفتی خود حذف کند، نفوذ واشنگتن در تجارت جهانی کاهش پیدا کرده و توانایی آن در اعمال تحریم‌ها بر کشورها کم خواهد شد.